Tổng quan doanh nghiệp
NAF – Nafoods Group hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh nông sản, trong đó các sản phẩm chính của công ty là nước ép chanh leo, cây giống chanh leo, rau củ quả đông lạnh và gần đầy nhất là mảng trái cây tươi. Ngoài sản phẩm cây giống chanh leo, các sản phẩm còn lại của công ty chủ yếu phục vụ xuất khẩu với sự đa dạng khách hàng từ châu Mỹ, Âu, Á. Sự sụt giảm của giá bán nước ép chanh leo xuất khẩu trong năm 2018 khiến nhóm này chỉ còn đóng góp 21% trong cơ cấu lợi nhuận gộp. Mảng cây giống chanh leo vẫn duy trì tính hiệu quả và vượt lên thành sản phẩm đóng góp nhiều nhất trong cơ cấu lợi nhuận gộp với tỷ lệ 57%.
Cơ cấu cổ đông
Cơ cấu cổ động của NAF tương đối phân tán. Nhóm cổ đông nội bộ và tổ chức hiện nắm khoảng 47% vốn điều lệ, còn lại thuộc về các cổ đông nhỏ lẻ bên ngoài. Ông Nguyễn Mạnh Hùng chủ tịch đồng thời là cổ đông sáng lập doanh nghiệp vừa nâng sở hữu lên 27.31% cổ phần công ty từ ngày 25/6. Các quỹ đầu tư Vietnam Holding Limited và Indochina Capital Vietnam Holding Ltd bắt đầu đầu trở thành cổ đông của Nafoods Group từ năm 2015, trong khi đó quỹ đầu tư Endurance Capital Vietnam Ltd trở thành cổ đông lớn của Nafoods Group vào đầu năm 2018 và có một thành viên trong hội đồng quản trị công ty.
Chuỗi giá trị
Nafoods hiện đang vận hành một chuỗi giá trị khép kín các sản phẩm liên quan đến cây chanh leo. Công ty sở hữu một Viện giống Chanh leo hoạt động ổn định va đạt tối đa công suất 6 đến 6.5 triệu cây giống/năm, cung cấp chủ yếu cho nông dân Nghệ An (56%), các công ty trong hệ thống của NAF (5%), HNG (4%) ngoài ra tỷ trọng nhỏ xuất khẩu sang Lào. Khi đến vụ thu hoạch (quý 3), các đối tác địa phương thu mua quả chanh leo từ nông dân và thực hiện sơ chế tách vỏ lấy dịch. Nafoods thu mua nguyên liệu là dịch chanh leo từ các đối tác này sau đó vận chuyển về nhà máy để chế biến thanh nước ép và xuất khẩu sang thị trường các nước. Nguyên liệu dịch chanh leo hiện chiếm khoảng 44% cơ cấu giá vốn, là thành phần nguyên liệu chiếm tỷ trọng cao nhất.
Tiềm năng tăng trưởng
Nhà máy mới ở Long An nâng công suất lên gấp rưỡi
Trước năm 2018, mọi hoạt động sản xuất của công ty được vận hành bởi nhà máy Nghệ An (Nafoods thuê gia công) với công suất dây chuyền cô đặc 5,000 tấn sản phẩm/năm và dây chuyền IQF 2,900 tấn sản phẩm/năm. Tuy nhiên từ tháng 4 năm 2018, công ty chính thức khánh thành Tổ hợp sản xuất & chế biến hoa quả xuất khẩu tại Long An sau 2 năm khởi công. Với dây chuyền cô đặc 7,500 tấn sản phẩm/năm và dây chuyền IQF 5,000 tấn sản phẩm/năm đưa công suất của Nafoods lên gấp rưỡi vào thời điểm bấy giờ. So với nhà máy cũ tại Nghệ An, nhà máy mới có nhiều lợi thế hơn khi nằm gần vựa hoa quả lớn nhất cả nước là Đồng Bằng Sôgn Cửu Long giúp công ty tiếp cận được vùng nguyên liệu rộng lớn và đa dạng.
Việc đưa vào vận hành nhà máy mới giúp doanh thu của NAF tăng trưởng vượt bậc những quý gần đây (quý 4/2018 +112% yoy, quý 1/2019 +258% yoy). Tuy nhiên do chi phí bán hàng hay cụ thể hơn là chi phí dịch vụ mua ngoài (có thể là chi phí hoa hồng ủy thác xuất khẩu) tăng mạnh (quý 4/2019 +11 tỷ, gấp 2 lần LNST) khiến lợi nhuận của NAF chưa thể tăng trưởng tích cực. Theo phỏng đoán cá nhân dây là những chi phí bất thường và kỳ vọng doanh nghiệp sẽ không ghi nhận hoặc ghi nhận thấp ở những quý tiếp theo sẽ giúp cải thiện nhiều chỉ số lợi nhuận.
Chu kỳ mới 3 năm của cây chanh leo
2018 là năm kinh doanh gây thất vọng của mảng nước ép khi doanh thu thuần nước ép chanh leo giảm 67% và lợi nhuận gộp giảm tới 81% so với năm 2017. Nguyên nhận là sáu tháng đầu năm 2018, giá bán nước ép chanh leo trên thị trường xuất khẩu giảm đến 25% so với cùng kỳ. Có 2 lý do giải thích cho việc nước ép chanh leo giảm manh như vậy trong năm 2018 là do (1) do cạnh tranh của những doanh nghiệp Nam Mỹ (khu vực xuất khẩu chanh leo chính của thế giới) và (2) do diễn biến cùng chiều với giá dịch chanh leo (giá dịch và nước ép chanh leo có xu hướng giảm dần từ năm 2016). Tuy nhiên, với chu kì sinh trưởng 3 năm của cây chanh leo, kỳ vọng giá dịch chanh leo kéo theo là giá nước ép đầu ra có thể tăng trở lại từ năm 2019. Theo chia sẻ từ bộ phận IR của công ty, giá bán nước ép chanh leo xuất khẩu 6 tháng đầu năm tăng 9% so với trung bình năm 2018.
