Bắt đầu thử nghiệm vào năm 2015 với 7 cửa hàng đầu tiên nằm tại thành phố Hồ Chí Minh. Trải qua hơn 5 năm hoạt động, hệ thống BHX đã vượt con số 1300 cửa hàng trải dài khắp 23 tỉnh thành Nam Bộ và Nam Trung Bộ. Xét trên tốc độ bao phủ, BHX tỏ ra vượt trội so với 2 mô hình kinh doanh trước đó là ĐMX với hơn 8 năm và TGDĐ là 13 năm để đạt được con số 1000 cửa hàng. Tuy vậy, quá trình kinh doanh của BHX đã trải qua những khó khăn lớn hơn nhiều so với TGDĐ và ĐMX mà nguyên nhân chính đến từ mô hình kinh doanh có sự khác biệt rất lớn giữa bán lẻ bách hóa và bán lẻ các sản phẩm công nghệ và điện tử. Nếu như với ĐMX, MWG chỉ mất 1 năm để có được lợi nhuận thì tính đến thời điểm hiện, mặc dù đã trả qua hơn 5 năm hoạt động nhưng BHX vẫn chưa thể đem về lợi nhuận cho công ty.
Chính vì lẽ đó nên không chỉ riêng mình mà đối với nhiều nhà đầu tư, câu hỏi được quan tâm nhất lúc này đối với MWG có lẽ là: bao giờ thì BHX mới có lãi? Dựa trên những dữ liệu thu thập được, mình xin mạnh dạn dự đoán câu trả lời câu hỏi này bằng những quan điểm của cá nhân dưới đây.
Đầu tiên là điểm qua một chút về kết quả kinh doanh của BHX đã !
Dù chưa hiện thực hóa được lợi nhuận nhưng chắc chắn rằng BHX là 1 nước cờ kịp thời để MWG giải bài toán tăng trưởng ở hiện tại và tương khi 2 mảng kinh doanh đem về nguồn thu chính là TGDĐ hầu như bão hòa còn ĐMX thì đang có những dấu hiệu chậm lại. Sau 2 năm vận hành thử nghiệm, đến cuối 2016 và đầu 2017 BHX đã bắt đầu đóng góp những đồng doanh thu đầu tiên cho MWG. Việc liên tục mở rộng cửa hàng và gia tăng hiện quả kinh doanh giúp tỷ trọng doanh thu của BHX trong MWG liên tục tăng lên theo thời gian. Nếu trong quý 1 năm 2017, mảng BHX chỉ đem về 0.9% trong tổng doanh thu của MWG thì đến quý 1 năm nay, tỷ lệ này đã đạt 15.3%.
Bên cạnh mức tổng doanh thu dùng để đo lường quy mô của một chuỗi thì chỉ số được quan tâm nhất để đo lường hiệu quả kinh doanh của chuỗi bán lẻ là doanh thu bình quân của mỗi cửa hàng trong một kỳ. MWG bắt đầu công bố doanh thu bình quân BHX lần đầu vào giữa năm 2018 với doanh số đạt 650 triệu cửa hàng mỗi tháng thời điểm đầu năm. Con số này liên tục gia tăng theo thời gian thể hiện hiệu quả kinh doanh của chuỗi BHX đang ngày được cải thiện. Nếu loại trừ tháng 3 do tác động của dịch Covid-19 thì doanh thu bình quân trên mỗi cửa hàng của BHX đạt đỉnh điểm vào tháng 8 năm 2019 với doanh số là 1.5 tỷ và bắt đầu giảm nhẹ vào những tháng sau đó với mức trung bình khoảng 1.3 tỷ mỗi tháng. Đây là nguyên nhận chính khiến giá cổ phiếu của MWG không có chuyển biến tích cực giai đoạn cuối năm 2019. Trong tháng 3 năm nay, nhờ tác động của dịch Covid-19 khiến người dân có xu hướng tích trữ lương thực thực phẩm đã giúp BHX đạt được kết quả kinh doanh ấn tượng với doanh thu 1900 tỷ, tương ứng với doanh thu mỗi cửa hàng đạt khoảng 1.65 tỷ.
Theo tài liệu từ cuộc họp gần đây của MWG thì con số này đã quay trở về mức 1.4 tỷ trong tháng 4, kèm theo một chi tiết khá thú vị “BHX đã có lời EBITDA tại cửa hàng và trung tâm phân phối với mức doanh thu trung bình cửa hàng là 1.65 tỷ đồng và biên lợi nhuận gộp hơn 21%. Cũng với doanh thu này và nếu biên lợi gộp đạt 23% thì BHX đạt điểm hòa vốn tại cửa hàng và DC”. Vậy chính xác thì điểm hòa vốn của BHX là bao nhiêu?
Ước tính điểm hòa vốn của BHX
Để tính toán được điểm hòa vốn của BHX thì điều đầu tiên và duy nhất cần làm là phải tính được chi phí hoạt động trung bình một cửa hàng là bao nhiêu. MWG không chia sẻ về chi phí kinh doanh của BHX, những số liệu dưỡi đây được tính toán theo dựa trên chi phí kinh doanh của TGDĐ và ĐMX từng được MWG công bố trong bản báo bạch niêm yết năm 2014 và dựa trên những ước lượng cẩn trọng của bản thân. Mình sẽ chia chi phí hoạt động của BHX ra làm 2 loại như sau:
1. Chi phí kinh doanh cố định
- Chi phí lương: mức lương fulltime bình quân các khu vực của BHX là 8 triệu đồng, ước tính có khoảng 8 nhân viên làm việc fulltime tại mỗi cửa hàng tương ứng mức chi phí chi trả lương hàng tháng đạt khoảng 65 triệu mỗi tháng.
- Chi phí thưởng: tại các cửa hàng ĐMX và TGDĐ, mức thưởng chiếm một chi phí khá cao và gần bằng mức lương cho các nhân viên. Đối với BHX, ước tính chi phí thưởng đạt khoảng 30 triệu mỗi tháng.
- Chi phí thuê mặt bằng: vị trí của BHX chủ yếu nằm gần các chợ truyền thống và không cần những vị trí quá đắc địa tại các tuyến đường lớn như ĐMX hay TGDĐ. Bên cạnh đó, việc mở rộng sang các tỉnh ngoài TPHCM sẽ giảm chi phí thuê mặt bằng của BHX. Ước tính chi phí thuê mặt bằng trung bình mỗi của BHX ước tính là 60 triệu trên mỗi cửa hàng.
- Chi phí khấu hao: Capex trung bình cho 1 cửa hàng BHX là khoảng 1.8 tỷ. MWG khấu hao trung bình khoảng 5 năm với các tài sản cố định, tương đương với 30 triệu mỗi tháng trên 1 cửa hàng.
- Chi phí điện nước, chi phí khuyến mãi và các loại chi phí khác: 70 triệu.
2. Chi phí kinh doanh biến đổi
- Chi phí vận hành các trung tâm phân phối: các trung tâm phân phỗi giữ vai trò tích trữ hàng hóa nhập từ các nhà cung cấp trước khi đưa đến các cửa hàng BHX. Mức chi phí để vận hành hệ thống trung tâm phân phối của BHX rơi vào khoảng 4% trên tổng doanh thu.
- Chi phí tài chính và chi phí quản lý: chi phí tài chính trong đó chủ yếu là chi lãi vay. Chi phí phí quản lý và chi phí lãi vay chiếm khoảng 2.5% doanh thu hàng năm của MWG.
- Chi phí giá vốn: là chi phí mua hàng từ nhà cung cấp của BHX
Về mặt lý thuyết, chi phí kinh doanh cố định sẽ không thay đổi cho dù BHX có bán được nhiều hàng hay không. Điểm hòa vốn của BHX sẽ thay đổi theo các chi phí biến đổi như chi phí giá vốn, chi phí vận hành DC, chi phí tài chính và chi phí quản lý. Dựa trên chi phí kinh doanh cố định và chi phí kinh doanh biến đổi đã nêu ở trên, với mức biên lãi 21% ước tính điểm hòa vốn LNTT của BHX là 1.75 tỷtrên mỗi cửa hàng.
Thời điểm BHX có lãi
Nếu chỉ dừng lại ở quy mô và mức biên lãi hiện tại, sẽ cần thêm nhiều thời gian để BHX có thể đạt được lợi nhuận kinh doanh. Tuy nhiên may mắn là mức biên lãi của BHX có thể cải thiện được theo quy mô của chuỗi, theo đó thì điểm hòa vốn của công ty cũng sẽ giảm xuống tương ứng.
Vào thời điểm bắt đầu mở rộng quy mô hàng loạt năm 2018, mức biên lãi của BHX chỉ đạt mức 18% với quy mô hơn 400 cửa hàng. Sang năm 2019, cùng với sự gia tăng quy mô thì BXH gia tăng được thêm 2% mức biên lãi và gần đây nhất thì mức biên lãi trong quý 1 năm nay đã đạt 21%. Lý giải cho mức gia tăng biên lãi theo quy mô, nguyên nhân chính đến từ 2 yếu tố sau: (1) BHX có thể tăng khả năng thương lượng giá mua hàng với các nhà cung cấp và (2) việc mở rộng quy mô giúp giảm thiểu chi phí vận hành các trung tâm phân phối. Bên cạnh đó, trong tương lai khi đạt một quy mô đủ lớn, BHX hoàn toàn có thể phái triển thêm các sản phẩm thương hiệu riêng vào kinh doanh để gia tăng thêm biên lãi.
Với tốc độ mở cửa hàng khoảng 90-100 cửa hàng tháng hiện tại, ước tính đến cuối năm nay quy mô BHX sẽ đạt từ 1900-2000 cửa hàng. Theo đó biên lãi gộp của BXH kỳ vọng cải thiện lên mức 23% từ mức 21% hiện tại, điểm hòa vốn để đạt được lợi nhuận của mỗi cửa hàng BHX sẽ giảm xuống mức 1.54 triệu từ mức 1.75 tỷ trước đây. Cùng với sự gia tăng doanh thu trên mỗi cửa hàng khi BHX hoạt động ổn định các tỉnh khu vực ngoài Hồ Chí Minh, nhiều khả năng cuối năm nay BHX sẽ chính thức đem về những đồng lợi nhuận đầu tiên cho MWG.
